Stekkerbare revolutie: versnellen aanleg elektriciteitsnetwerken door innovatie en samenwerking

Mensen Maken de Transitie (MMT) gelooft ook hierin dat samenwerken en innovatie voor versnelling kunnen zorgen. Een van die innovaties is het zogeheten stekkerbare middenspanningsnetwerk. Tim van Gemert (Innovatieversneller bij Alliander) en Christiaan Oosterhof (themahouder bij MMT met een focus op elektriciteitsnetwerken) vertellen er meer over.

Van mof naar stekker

Op dit moment worden nieuwe middenspanningsnetwerken aangelegd hoe we ook al jaren geleden deden. Hooggekwalificeerde monteurs voorzien de kabels in het veld van moffen en stationsverbindingen. Het handmatig maken van deze verbindingen en moffen– bij weer en wind – is een complex en tijdrovend proces. De Innovatiehub van Alliander zag hiervoor een oplossing: het toepassen van stekkers, die in een fabriek onder ideale gecontroleerde condities gemaakt en getest worden. Het idee werd ingebracht in de innovatiecoalitie van Alliander, Stedin en Enexis, waar ook MMT bij betrokken is. De coalitie omarmde het idee en startte direct een gezamenlijk projectteam.

Christiaan: “De grootste drie regionale netbeheerders, samen goed voor zo’n 90% van de netwerken in Nederland, willen met elkaar versnellen en zien kansen in een stekkerbaar middenspanningsnetwerk. We hebben een klein aantal sessies met de innovatieafdelingen gehad en dat was voldoende: de directies van Alliander (moederbedrijf van Liander), Stedin en Enexis hebben hun volledige steun gegeven aan het gezamenlijke innovatieteam voor dit onderwerp. Met die steun zijn nu al enorme stappen gezet, in een heel snel tempo.”

Verbinden en versnellen

“Bij de start van dit project had ik namens MMT vooral een verbindende en faciliterende rol.” Het projectteam, waar Tim projectleider van is, is gestart met een aantal duidelijke uitgangspunten: niet te complex maken en laat de markt zijn werk doen. “In het team zitten de juiste mensen, die aansluiten bij de fase van het project. Zoals innovators, inkopers en asset managers. We hebben gezegd: één vertegenwoordiger van een discipline is voldoende. Er zit dus niet van elke discipline iemand van elke netbeheerder aan tafel. Dat maakt het team lean en daadkrachtig.”

Tim beaamt dit: “Het innovatieteam is helemaal ingericht op dit onderwerp. We zijn één dag in de week bij elkaar en dat geeft echt snelheid. Onze ambitie is groot: we willen voor het einde van het jaar concrete resultaten boeken. Onze droom is om middenspanningsnetwerken vijf keer sneller aan te leggen.”

Inspiratie en samen optrekken

Tim legt uit: “Om te beginnen keken we naar andere industrieën, zoals de offshore-industrie en windmolenparken. Daar zijn al stekkerbare varianten ontwikkeld en daar kunnen wij veel van leren. De omstandigheden zijn uiteraard heel anders, maar de conclusie is wel dat kabelleveranciers bekend zijn met stekkerverbindingen. Die kennis is waardevol en ons doel is dan ook om echt samen te werken met deze leveranciers.”

Marktconsultatie

“We hebben dan ook een marktconsultatie gedaan, met een toetsend karakter: zijn onze ideeën realistisch? Is het technisch haalbaar en interessant voor de markt om deze oplossing uit te gaan werken? De vraag is ook of we een nieuwe stekker standaard moeten ontwikkelen of dat we doorgaan op een bestaande standaard. De meningen zijn hierover verdeeld, dus dat gaan we verder uitzoeken. Marktstandaardisatie is voor ons heel belangrijk. We willen niet kiezen voor één standaard merk, want dan kies je ook voor een vaste leveranciers van kabels en stekkers.”

Samen tot specificaties komen

“Het doel is te komen tot één hoog over uitvraag namens de netbeheerders. Die uitvraag schrijven we op hoofdlijnen en we verwachten dat leveranciers hier actief op gaan instappen. Gedurende dat proces willen we komen tot de technische specificaties. Dat doen we dus in gesprek met de leveranciers – we ontwikkelen dit met elkaar. In het verleden waren de netbeheerders soms te bepalend en voorschrijvend in de specificaties. Nu willen we die juist samen met de markt samenstellen. We verwachten dat we die uitvraag nog voor het einde van de zomer uit kunnen zetten. En ja, dat is supersnel voor dit type processen!”

De start van de puzzel

Tim: “Het doel is niet zozeer de stekker, maar de hoge mate van prefabricatie ervan. In een fabriek kun je processen efficiënter maken en ook de inzet van benodigde mensen optimaliseren en deels automatiseren. Bijvoorbeeld met een pelrobot om kabels te pellen. Bovendien kun je de stekkers in een fabriek goed testen, zodat er in het veld met werkende componenten wordt gewerkt. Maar de stekker is pas het begin van de puzzel die tot versnelling moet leiden. Want daarmee verandert de aanleg van de netwerken en ook het functieprofiel van de mensen die nodig zijn in het proces van fabriek tot aansluiting.”

Toekomst met MMT

Christiaan: “Ik verwacht dat MMT in volgende fases weer een actieve rol zal gaan spelen. Op dit moment is het voor MMT rustig binnen dit project; de verbindingen zijn gelegd en het innovatieteam vliegt. Als we verder zijn met de stekkers, moeten we ook gaan kijken naar wat voor soort monteurs er nodig zijn en welke opleidingen en certificaten daarbij passen. Ook de aannemers gaan dan een rol spelen. MMT wil identificeren, aandacht geven, samenbrengen en versnellen. Bijvoorbeeld met onze partners, waaronder Techniek Nederland, Bouwend Nederland en opleidingskoepels.”

Wil je meer weten over dit onderwerp? Neem dan contact op met Christiaan.