Praktische oplossingen voor versnelde uitbreiding van het elektriciteitsnet

Meer doen

Trudy: “De beweging naar een nieuw energiesysteem vraagt om versnelling op heel veel fronten, ook de bouw en uitbreiding van het elektriciteitsnet. Dat betekent dat we meerdere ijzers in het vuur moeten steken en dat we meer zaken parallel moeten laten lopen. Alleen dan kunnen we echt een versnelling maken. Met de huidige techniek en manier van werken, gaan we de opgave niet op tijd redden. En dus moeten we zorgen dat we méér kunnen, zonder dat we daar veel meer mensen voor nodig hebben – mensen die er niet zijn.”

Dat vraagstuk was het startpunt van een samenwerking met innovatieconsultant nlmtd en Mensen Maken de Transitie (MMT). Daisy Rood (director bij nlmtd) legt uit: “Stedin gaf ons de opdracht om onderzoek te doen naar zero-emissie en ergonomische oplossingen die de aanleg van netten helpen versnellen.” Trudy voegt daaraantoe: “We wilden met dit onderzoek zeker weten dat we alle opties om te versnellen bekeken hebben. Dat we geen panklare oplossingen over het hoofd zien.”

Beter voor de planeet, beter voor mensen

Stedin betrok MMT als verbinder bij het onderzoek, omdat MMT aansluit bij veel partijen in de sector en kennis heeft van wat er allemaal speelt. MMT-themahouder Christaan Oosterhof legt uit: “In dit onderzoek hadden we het gevoel dat we breder moesten gaan kijken en over de schaduw van onze organisaties heen moesten stappen.” Trudy voegt toe: “En dat vanuit de ambitie om beter voor de planeet en beter voor mensen te zorgen. Daarom is gekozen voor een focus op ergonomie en op zero-emissie.”

Bij ergonomie is het doel de fysieke belasting van monteurs te verminderen en het werk inclusiever te maken. Zero-emissie bij de aanleg van elektriciteitsnetwerken betekent het bouwen en versterken van het net zonder schadelijke uitstoot, door gebruik te maken van elektrische voertuigen en duurzame energiebronnen.

Wereldwijd scouten

Daisy: “Samen met Stedin, MMT en Bouwend Nederland hebben we eerst de scope bepaald voor ergonomie en zero-emissie en deze opgedeeld in categorieën om gericht te kunnen scouten op technische oplossingen. Parallel aan de tech scouting hebben we gezocht naar andere oplossingsrichtingen binnen en buiten de sector. We hebben wereldwijd gekeken en oplossingen gevonden die voor Stedin nieuw waren. Het is heel interessant wat er gebeurt in andere landen en andere sectoren met vergelijkbare problemen.”

Ergonomie versnelt

Op die manier haalde nlmtd, in nauwe samenwerking met Christiaan en Trudy, dertig kansrijke oplossingen op. Christiaan: “Wat heel gaaf is, is dat ergonomische oplossingen die het werk minder zwaar maken, vaak zorgen dat het werk sneller uitgevoerd kan worden. Bijvoorbeeld een innovatieve aanlegmethode, waarbij met speciale boortechnieken sleufloos gewerkt kan worden.”

Trudy noemt een andere ergonomische oplossing: “Voor mij was de Air Spade een verrassing. De Air Spade graaft met luchtdruk en kan heel nauwkeurig ruimte maken rond kabels, leidingen en bijvoorbeeld boomwortels die al in de grond liggen. Dat is een mooie bijvangst: het werk wordt lichter én bomen en kabels worden gespaard. Zo’n nieuwe technologie maakt het werk ook aantrekkelijker. Ik denk dat het voor vakmensen interessant is om met de nieuwste technieken te werken. Daarnaast bieden oplossingen en mogelijkheden om veel meer plug-and-play te werken enorm veel potentieel.”

Recht doen aan de uitvoerders

Trudy voegt toe: “De insteek van ergonomie past ook veel beter bij de mensen die het werk moeten uitvoeren. Als je domweg stelt dat mensen sneller en dus harder moeten werken, dan doe je hen te kort. Dat kán helemaal niet in zo’n zwaar beroep. Als we manieren vinden die ervoor zorgen dat zij hun werk ergonomisch goed kunnen doen en ook nog sneller, dan hebben we een goed verhaal naar hen toe.”

Kansen voor zero-emissie

Ook voor zero-emissie zijn de nodige praktische oplossingen opgehaald. Christiaan: “Er zijn bijvoorbeeld nieuwe brandstoffen in ontwikkeling, waardoor we niet volledig hoeven te elektrificeren. Er zijn mooie waterstofoplossingen en ideeën voor batterijpakketten die we nu nog veel te kleinschalig inzetten. Als we dat veel groter kunnen maken, dan helpt ons dat echt bij die transitie naar zero-emissie.”

Daisy: “Een deelplatform voor elektrische machines is één van de oplossingen die nlmtd gevonden heeft en die we verder gaan onderzoeken. Daarvoor is zelfs al belangstelling vanuit de markt. Zo’n platform heeft natuurlijk baat bij een grote afnemer of een partij die erachter gaat staan. Dat zou een rol kunnen zijn voor een netbeheerder of de netbeheerders samen. Een andere oplossing is de inzet van (mobiele) batterij pakketten.”

Acties verdelen

Christiaan: “Om te zorgen dat het onderzoek niet in een la beland, is het onderzoek begin september afgesloten met een actie-verdeel-sessie. Dat was bijeenkomst waar we samen met aannemers, collega’s netbeheerders en verschillende afdelingen van Stedin concrete acties hebben afgesproken op de initiatieven. Sommige dingen kunnen al meteen in de praktijk uitgetest worden. Het deelplatform zal meer voeten in de aarde hebben. Daarover zullen we op de website van MMT zeker gaan berichten.”

Aansluiten op de uitvoering

Trudy, Christiaan en Daisy zijn unaniem blij met de samenwerking. Over de rol van MMT zegt Trudy: “Zonder Christiaan was dit minder succesvol geweest. Hij heeft verstand van wat er speelt in de markt en van de spelers die zich daarin bevinden. Zo hadden we meer aansluiting op de uitvoering.” Daisy vult aan: “Christiaan was een sparringpartner op de inhoud en kon ons vlot koppelen aan de juiste contactpersonen. Ons wekelijkse contact maakte het proces heel efficiënt. De werkbezoeken met aannemers aan het begin van het traject hebben ons enorm geholpen om de werkomstandigheden en context snel te begrijpen.”

Oplossingen voor iedereen

Trudy besluit: “Ik vind waar we nu staan al een succes. Het is taaie materie, maar het mooie is dat we met elkaar iets doen voor de versnelling. We hebben allemaal veel breder gekeken en niet vanuit onze eigen organisatie. Alle oplossingen die we vinden, zijn beschikbaar voor iedereen in het ecosysteem. Dat is de nieuwe manier van werken die we nodig hebben in de transitie!”

Benieuwd geworden naar de concrete oplossingen? Zie de infographic’s:

In deze infographic vind je de oplossingsrichtingen rondom ergonomie.

In deze infographic vind je de oplossingsrichtingen rondom zero-emissie.