Slimmer werken met minder handen
In gesprek: Henry Kasper en André Breman

“Je kunt een monteur niet harder laten werken dan hij al doet. Maar je kunt wél zorgen dat alles om hem heen slimmer geregeld is.” André Breman is manager bij Gedie Productie BV (onderdeel van Breman) en weet als geen ander hoe groot de uitdaging is om de energietransitie te realiseren met een nijpend tekort aan vakmensen. Samen met MMT’s Henry Kasper en Team Duurzaam Installeren (TDI) zet hij zich in om het werk eenvoudiger, efficiënter en aantrekkelijker te maken – zonder in te leveren op kwaliteit.
Henry begint: “We zoeken binnen TDI actief naar manieren om het installatieproces van (hybride) warmtepompen te vereenvoudigen. Want één ding is zeker: de traditionele werkwijze redt het niet meer. Er moet anders worden gewerkt om tempo te maken. André is een vat vol slimme ideeën die daarbij kunnen helpen. TDI is daarbij hét gremium om die ideeën verder te brengen bij andere installateurs.”
Efficiëntie door standaardisatie
“Waarom moeten we bij elke klus opnieuw het wiel uitvinden?” vraagt Henry zich hardop af. “Als we weten dat een bepaald type monoblok werkt, waarom ontwikkelen we dan niet standaardsets die gewoon geleverd kunnen worden – inclusief bijbehorende slangen, koppelingen en beugels?”
Die standaardisatie is volgens André de sleutel tot versnelling. Hij legt uit hoe het werkt: “Wij hebben een eigen fabriek, waar we vooraf al leidingen in de juiste hoeken buigen, met een beetje extra lengte. De monteur hoeft er dan ter plekke alleen nog maar een stukje af te halen. Dat scheelt tijd. We maken bijvoorbeeld ook logistieke ‘rechtstreeksen’. Breman Fabriek of externe leveranciers leveren de materialen op een vaste manier aan, zonder overbodige verpakking. Alles ligt op de juiste volgorde in een rolcontainer, zodat de monteur meteen aan de slag kan.”
Dat voorkomt niet alleen onnodig tilwerk, het scheelt ook veel tijd en afval op de werkvloer. “En die tijd is precies wat we nu niet hebben,” zegt Henry. “Door die efficiëntie winnen we capaciteit zonder extra mensen nodig te hebben.”
André haakt in op onnodig tilwerk: “Binnendelen van warmtepompen en gasketels zijn zwaar en lastig te hanteren. Die worden vaak met twee mensen een trap op gedragen, waarbij de ene duwt en de ander trekt. Dat is fysiek belastend. Daarom onderzoeken we mogelijkheden om het werk te verlichten. We kijken nu bijvoorbeeld naar het Fjälraven Fire Brigade Frame als mogelijke verbetering. Daarop kun je het binnendeel van de warmtepomp vastbinden en op je rug naar boven tillen. Dat is minder belastend en veiliger; je hebt dan immers twee handen vrij. Simpel, maar doeltreffend!”
Warmtepomp via het dak: sneller en slimmer installeren
Een andere praktische innovatie waar André werkt, is het plaatsen van de warmtepomp via een gat van vast formaat in het dak. “In plaats van het apparaat door het hele huis te tillen, hijsen we die rechtstreeks op z’n plek. De oude installatie gaat er dan via het dak ook weer uit”, legt André uit. “Je hoeft geen trappen op, geen deuren door – het scheelt enorm in logistieke rompslomp. En met een beetje voorbereiding staat zo’n unit er binnen no time. Breman is momenteel ook de Italiaanse waterpompen van het merk Sime door het dak aan het plaatsen. Sime heeft een hybride luchtwarmtepomp met HR CV in één, die heel geschikt om als totaal concept is aan te voeren via het dak.”
“Als je met de gaten in het dak een treintje maakt voor meerdere woningen, kun je slimme afspraken maken met de dakdekker, die daarna de daken weer echt dichtmaakt en pannen legt. Want dat is een vak apart, waar monteurs zich niet mee bezig moeten houden.” Henry voegt daaraantoe: “Dat is ook de reden waarom veel installateurs zich niet willen wagen aan een gat in het dak. Ze vinden dat ingewikkeld, ook om daarna een dakdekker te regelen, en werken dan liever op de traditionele manier. Ook al kost dat meer tijd.”
Breman gaat hiervoor ook een prefab dakplaat ontwikkelen: “Op het dak leggen we alvast de onderplaat voor de dakkap met daarop, indien nodig, een tijdelijke herbruikbare prefab afdekplaat, die netjes aansluit en het geheel wind- en waterdicht maakt. Dan hoeven installateur en dakdekker het werk niet just in time op elkaar af te stemmen. Daarna kunnen we dan onze werkzaamheden zonder overlast en zelf met hulpmiddelen – bijvoorbeeld een autoschaarhoogwerker – de ketel vervangen en de dakkap plaatsen binnen de Arbonormen voor fysieke belasting.”
Minder verpakking, meer regie
Een belangrijk onderdeel van de aanpak is het terugdringen van verpakkingsmateriaal. “Iedere unit zit standaard in een kartonnen doos, met plastic, piepschuim en ga zo maar door. Daar moeten we vanaf”, zegt André. “We zijn met fabrikanten in gesprek om apparaten direct op transportrekken te leveren.” Die rekken kunnen meerdere keren worden gebruikt, zijn makkelijker te hanteren op locatie en zorgen voor veel minder afval. Bovendien maakt het de logistiek voorspelbaarder. “Iedereen weet wat er komt, hoe het geleverd wordt en waar het moet staan,” legt Henry uit. “Dat geeft rust én regie.”
Volgens André ligt hier ook een kans voor de toeleveranciers: “Mijn buurman maakt kartonnen verpakkingen met honingraatstructuur. Hartstikke sterk en volledig recyclebaar. Beter dan piepschuim! Zulke oplossingen kunnen we direct inzetten. Als we de keuze maken voor bepaalde leveranciers, kunnen we ook zeggen: laten we iets duurzaams ontwikkelen. Dit moeten we samen met de fabrikanten toch voor elkaar kunnen krijgen?”
Vakmanschap ontlasten
De kern van het verhaal is helder: monteurs moeten zich kunnen richten op waar ze goed in zijn. “Een versnelling kun je niet van de monteur zelf verwachten,” zegt André. “Die werkt al op volle kracht. Dus moeten we het werk om hem heen eenvoudiger maken.”
Daarvoor wordt ook gekeken naar de inzet van hulpkrachten. “Denk aan mensen met een beperking of afstand tot de arbeidsmarkt, die kunnen helpen met sjouwen, opruimen of onderdelen aangeven,” zegt André. “Daarmee ontlast je de vakmensen én creëer je werkgelegenheid.” Henry vult aan: “Bij Gedie Productie doen ze dit nu al succesvol. Met een goede instructie kan zo’n hulp veel werk uit handen nemen, zonder dat het ten koste gaat van de kwaliteit.”
Productie dichter bij huis
Naast logistieke optimalisatie kijken Henry en André ook naar de herkomst van de materialen. Veel warmtepompen komen uit Azië, wat zorgt voor lange levertijden en afhankelijkheid van mondiale markten. “Maar er zit beweging in”, vertelt André. “Ik ben betrokken bij een fabriek in Turkije waar warmtepompen worden geassembleerd met onderdelen van Panasonic. Die zijn qua prijs vergelijkbaar met Chinese producten, maar komen van een stuk dichterbij.” Dat biedt nieuwe kansen voor leveringszekerheid én duurzaamheid. “Als we die productie dichterbij halen, zijn we geopolitiek minder kwetsbaar én kunnen we sneller schakelen,” zegt Henry.
Leren door te doen
De ideeën van André worden niet bedacht aan de tekentafel, maar ontstaan in de praktijk. “Je moet durven proberen,” zegt André. “Niet eindeloos plannen maken, maar gewoon beginnen en onderweg bijschaven.” Dat betekent soms vallen en opstaan.” “Soms werkt iets niet zoals je dacht. Dan moet je bijsturen,” zegt Henry. “Maar dat hoort erbij. Van elke fout leer je iets.” Een goed voorbeeld daarvan is het idee om met vaste frames te werken, waarin alle onderdelen op een standaardmanier gepositioneerd zijn. “Dat klinkt mooi in theorie,” zegt André, “maar in de praktijk kom je er al snel achter dat dat niet werkt. Elke woning is anders, en je moet ruimte houden om te kunnen improviseren. Anders loop je vast.”
Henry is het daar niet mee eens en ziet juist voorbeelden hiervan die wél werken. En dat is precies die praktijkervaring die hun aanpak zo waardevol maakt. Die leercultuur willen ze ook breder uitrollen. “We delen onze ervaringen actief met andere partijen. Zo hoeft niet iedereen opnieuw dezelfde fouten te maken,” zegt André. Henry: “We versnellen door te delen, met name via de samenwerking met TDI.”
Conclusie
Het verhaal van Henry en André laat zien dat versnelling niet zit in harder werken, maar in slimmer organiseren. Door standaardisatie, minder verpakking, regionale productie en sociale inzet wordt het werk lichter en leuker. En vooral: effectiever. Hun aanpak laat zien dat je met kleine, slimme keuzes een groot verschil kunt maken. Als je tenminste de handen ineenslaat. Zoals André het zegt: “De monteur is de motor, maar wij moeten zorgen dat de weg voor hem vrij is.”