Iedere maand lichten we een van onze leerpunten uit in onze vaste rubriek ‘Leerpunt Uitgelicht’. De leerpunten die eerder aan bod zijn gekomen vind je in onderstaand overzicht.
Let op: voor de meeste leerpunten zijn na het moment van publicatie alweer nieuwe stappen gezet. Meer weten over deze ontwikkelingen? Neem gerust contact met ons op of meld je aan voor onze nieuwsbrief.
week 38, 2024: Er dreigt een tekort aan kabelselectiecapaciteit
Door de benodigde opschaling voor 1,7 miljoen laadpunten in 2030 ontstaat er mogelijk een tekort aan expertise bij netbeheerders voor veilige kabelselectie bij laadpalen.
Oplossingsrichting
Om het groeiende aantal kabelselecties efficiënt af te handelen, moeten oplossingen gevonden worden voor het tekort aan ervaren medewerkers. Dit kan door gerichte werving, omscholing of het verkorten van de opleidingsduur. Daarnaast is het belangrijk om te onderzoeken hoe het proces van kabelselectie efficiënter ingericht kan worden.
Status
Er loopt een pilot bij Stedin. Daarnaast is dit traject opgenomen in het project ‘Landelijk Uitbreiden WV- en Schakelcapaciteit’ van Sneller Aan de Slag. Dit heeft het draagvlak vergroot. Op dit moment worden de werkgroepen samengesteld.
Heb je ideeën over dit leerpunt, werk je hier zelf al aan of heb je vragen, neem dan contact met onze themahouder Naima Kassem.
week 24, 2024: Kopertekort dreigt voor uitbreiding van het elektriciteitsnetwerk
Netbeheerders moeten het elektriciteitsnetwerk uitbreiden en verzwaren, maar kopertekorten vormen een groeiend knelpunt in de uitvoering van de energietransitie.
Oplossingsrichting
Een belangrijke oplossingsrichting voor het kopertekort is het benutten van zogenaamde ‘dode kabels’ die niet meer in gebruik zijn maar nog wel in de grond liggen. Uit onderzoek blijkt dat één op de zeven kilometer kabel ondergronds niet meer wordt gebruikt, wat neerkomt op ongeveer 13 duizend ton koper. Deze kabels zijn eigendom van de netbeheerders en kunnen potentieel worden hergebruikt, wat een duurzame en economisch aantrekkelijke oplossing kan zijn.
Oplossingsrichtingen voor het delven van dode kabels
1. Regie en budget: Netbeheerders formuleren een duidelijke opdracht met bijbehorend budget voor het delven van dode kabels. Dit zorgt voor gerichte actie en financiële ondersteuning;
2. Coalitie vormen: Bedrijven en netbeheerders worden samengebracht om de knelpunten in het delven van dode kabels te identificeren en samen te werken aan oplossingen;
3. Innovaties en samenwerking: Ontwikkeling van oplossingen via hackathons en samenwerking met de Groene Netten, onderwijs- en onderzoeksinstellingen en startup hubs zoals Rockstart, de Green Village, en YES!Delft. Dit bevordert innovatie en efficiëntie in het proces;
4. Werken in sprints: Voortgang wordt elk kwartaal gerapporteerd om doelstellingen te behalen en het proces continu te verbeteren.
Risico’s en voordelen
Het hergebruiken van dode kabels vermindert bodemvervuiling en levert een aanzienlijke hoeveelheid koper op, wat de energietransitie ondersteunt. Uitdagingen zijn de extra arbeid, onbekende ligging van kabels, en de nog onvolledige circulaire keten. Door bovenstaande oplossingen te implementeren, kunnen deze uitdagingen worden aangepakt, waardoor de beschikbaarheid van koper toeneemt en de energietransitie wordt versneld.
Heb je ideeën over dit leerpunt, werk je hier zelf al aan of heb je vragen? Neem dan contact met onze themahouder Serena Scholte.
Week 20, 2024: Traditionele meterkasten kunnen groeiend energiegebruik niet aan
Het toenemende energiegebruik door bijvoorbeeld elektrisch koken en rijden overbelast traditionele meterkasten, wat aanpassingen vereist om oververhitting en risico’s te voorkomen.
Oplossingsrichting
Om de renovatie en vervanging van meterkasten te versnellen moeten netbeheerders, bouwbedrijven en technologieontwikkelaars gecoördineerd samenwerken. Zo kunnen ze nieuwe normen en richtlijnen voor groepenkasten ontwikkelen, die de toekomstige energiebehoeften aankunnen. Innovatieve oplossingen zoals modulaire groepenkasten of slimme technologieën die het energieverbruik optimaliseren, kunnen hierbij essentieel zijn.
Het is ook belangrijk om methoden te onderzoeken voor grootschalige en versnelde vervangingen. Dit kan bijvoorbeeld door het opzetten van gestandaardiseerde processen en het mobiliseren van landelijke installatiecampagnes. Ook het verkennen van financieringsmodellen die het voor huishoudens en bedrijven aantrekkelijker maken om hun meterkasten op korte termijn te updaten is een optie. Het samenbrengen van expertise en capaciteit uit verschillende sectoren is hierbij cruciaal.
Voor meer informatie hierover kun je contact opnemen met onze themahouder Naïma Kassem.
Week 16, 2024: Logistiek rondom de installatie van warmtepompen is tijdrovend
Er gaat veel tijd verloren aan het transport van installatiemateriaal en het afvoeren van afval tijdens installaties. Hier valt aanzienlijk te besparen op de totale installatietijd.
Oplossingsrichting
Mogelijke oplossingsrichtingen zijn:
• Bundel alle benodigde materialen in kratten voor efficiënte verpakking;
• Splits de installatie op in afzonderlijke units vanwege gewicht of omvang of integreer onderdelen, zoals het leveren van buitenunits op een bigfoot (een speciaal ontworpen platform);
• Overweeg het gebruik van een kraan van een bouwbedrijf om de installatie te plaatsen.
Status
Er wordt momenteel gewerkt aan deze oplossingsrichtingen binnen Team Duurzaam Installeren (TDI). Zo heeft een van de partners van TDI al een dakunit ontwikkeld die met behulp van een kraan wordt geïnstalleerd. Bovendien zijn er gesprekken gaande met enkele fabrikanten om de hoeveelheid verpakkingsmateriaal te verminderen.
Voor meer informatie hierover kun je contact opnemen met onze themahouder Henry Kasper.
Week 12, 2024: Netcongestie belemmert de uitvoering van verduurzamingsplannen in utiliteitsbouw
Netcongestie is een urgent probleem. Het belemmert de uitvoering van verduurzamingsplannen, hindert de vestiging va nieuwe bedrijven en de uitbreiging van bestaande bedrijven op bedrijventerreinen.
Oplossingsrichting
Oplossingsrichtingen die nu worden uitgewerkt splitsen zich uit in twee soorten:
a. bedrijven werken individueel en ‘achter de meter’. Het is dus de gebouweigenaar zelf die het probleem probeert op te lossen (waaronder BespaarSamen Aanpak);
b. bedrijven werken samen om energie gezamenlijk te managen (Energy Hubs).
Deze twee oplossingssporen worden op dit moment nog niet verbonden. Maar zonder individuele flexibilsering is collectieve flexibilisering niet optimaal. Daarom is voor het succesvol oplossen van netcongestie het verbinden van beide sporen en het wegnemen van knelpunten een randvoorwaarde.
Status
MMT is een leeraanpak gestart met de stakeholders: installateurs, netbeheerders, bedrijven op bedrijfsterreinen, adviseurs en overheid. Doel is opgedane ervaringen met beide oplossingsrichtingen op te halen en knelpunten op te lossen, zodat we samen kunnen versnellen. We werken hierin samen met de Landelijke Actieagenda Netcongestie (LAN).
Voor meer informatie hierover kun je contact opnemen met onze themahouder Serena Scholte.
Week 8, 2024: Uitdagingen door schommelingen in aanvragen voor laadpalen
Doordat het aantal aanvragen voor laadpalen schommelt, ervaren netbeheerders en aannemers onregelmatige werkbelasting. Dit leidt tot vertragingen, hogere kosten en extra werk, wat de efficiënte uitvoering van projecten, maar ook de voortgang van de energietransitie in de gebouwde omgeving beïnvloedt.
Oplossingsrichting
Een effectieve aanpak voor dit probleem is de ontwikkeling van een systeem voor het voorspellen van de vraag en het plannen van capaciteit. Dit systeem maakt gebruik van analysemethoden en data-gestuurde tools om toekomstige aanvraagvolumes nauwkeuriger te voorspellen, terwijl het flexibele inzet van personeel en resources mogelijk maakt. Daarnaast zou een verbeterde communicatie en samenwerking tussen CPO’s, netbeheerders en aannemers helpen om de werklast gelijkmatiger te verdelen door een meer evenredige verspreiding van aanvragen over de tijd.
Status
We zitten in de analysefase waarin er wordt gezocht naar oplossingen om de schommelingen in aanvraagvolumes te beheren. MMT werkt hierin samen met netbeheerders, Charge Point Operators (CPO’s), aannemers, en relevante overheidsinstanties, vanuit het Netbeheerders Operationeel Overleg Laadinfra (NOL).
Voor meer informatie hierover kun je contact opnemen met onze themahouder Naïma Kassem.
week 4, 2024: De aansluittermijnen voor middenspanning lopen hard op en zijn te lang
De vraag naar elektra-aansluitingen is sterk gestegen, dit veroorzaakt o.a. netcongestie. Dit kan tot flinke vertragingen veroorzaken bij nieuwe (grootverbruik)aansluitingen. Netwerkbedrijven investeren in het achterliggende netwerk om deze congestie op te lossen en de realisatiecapaciteit te vergroten.
Oplossingsrichting
Op dit moment zijn er bij het installatieproces van een aantal typen grootverbruikaansluitingen twee verschillende aannemers/installateurs nodig: één voor het vrije- en de ander voor het gereguleerde domein. Dit resulteert in aanzienlijke afhankelijkheden en mogelijk ook nog extra wachttijd.
In het afgelopen jaar hebben we samen met de netwerkbedrijven gewerkt aan ‘Klant Sluit Zichzelf Aan’ (KSZA). Deze manier van werken stelt klanten (vooralsnog van grootverbruikaansluitingen met eigen klantstation) in staat om zelf een erkende aannemer/installateur te kiezen die vrijwel het volledige realisatieproces voor zijn rekening neemt; dus voor zowel het vrije- en het gereguleerde netgedeelte.
Dit heeft aanzienlijke voordelen. Allereerst vermindert het de complexiteit en noodzaak tot afstemming tussen verschillende partijen. Dit leidt tot een stroomlijning van het proces. Ten tweede geeft het de installateur van de klant meer regie over de realisatie van de aansluiting. De capaciteit die de netbeheerder niet hoeft in te zetten op de realisatie van aansluitingen kunnen ingezet worden in het achterliggende netwerk. Hiermee zou de doorlooptijd van de aansluiting mogelijk verminderd kunnen worden.
Status
De netwerkbedrijven en MMT hebben in 2023 hard gewerkt aan het product KSZA. In de loop van dit jaar komt het beschikbaar.
Voor meer informatie hierover kun je contact opnemen met onze themahouder Christiaan Oosterhof.
week 48, 2023: Inzet glasvezelmonteurs bij aansluiting elektriciteitsnetten
Het einde van de glasvezeluitbreiding in Nederland lijkt in zicht te komen, wat betekent dat er binnenkort mogelijk honderden, zo niet duizenden, glasvezelmonteurs beschikbaar zullen zijn voor nieuwe uitdagingen.
Oplossingsrichting
Een interessante benadering is het onderzoeken van de inzetbaarheid van deze vakmensen voor de aanleg en aansluiting van elektriciteitsnetten. We kijken daarbij ook naar lessen die we kunnen trekken uit de glasvezelaanleg om de versnelling van het elektriciteitsnetwerk mogelijk te maken.
MMT werkt samen met aannemers om te verkennen wat er al gaande is op dit gebied en welke stappen nodig zijn om glasvezelmonteurs perspectief te bieden voor toekomstige mogelijkheden.
Voor meer informatie hierover kun je contact opnemen met onze themahouder Zeb Bergsma.
week 44, 2023: Het ontbreekt aan uniforme statusinformatie bij het aanvragen van laadpalen
Netbeheerders krijgen van gemeenten en Charge Point Operators (CPO’s) aanvragen voor het plaatsen van laadpalen. Zij variëren echter in het verstrekken van statusupdates hierover. Hierdoor missen CPO’s en gemeentes inzicht, waardoor obstakels in het proces onduidelijk blijven. Dit maakt het plaatsen van laadpalen inefficiënt.
Oplossingsrichting
Omdat gemeenten en CPO’s eventuele knelpunten in het proces niet kunnen identificeren, kan dat leiden tot het uitblijven van mogelijke oplossingen en uiteindelijk tot een minder efficiënte plaatsing van de laadpalen. De netbeheerders zijn met de aanvragers in gesprek gegaan en hebben de behoeftes opgehaald. Daaruit is de benodigde statusinformatie bepaald en een planning afgegeven van wat er wanneer beschikbaar is.
De kortetermijnoplossing is dat dit nu in Excellijsten aangeleverd wordt. In 2024 komt er een gestandaardiseerde manier via digitale tools om deze informatie te delen.
Voor meer informatie hierover kun je contact opnemen met onze themahouder Naïma Kassem.
week 40, 2023: De Wet natuurbescherming vertraagt uitvoerbaarheid van verduurzaming
Volgens de Wet natuurbescherming zijn woningeigenaren verplicht een meerjarig ecologisch onderzoek uit te voeren als ze hun woning willen isoleren. Op deze manier worden dieren die in de spouw leven, zoals vleermuizen, beschermd. Dit leidt echter tot enorme vertragingen en problemen voor de isolatiebranche.
Oplossingsrichting
De provincie Utrecht lijkt een werkmethode te hebben gevonden genaamd Soortenmanagementplan (SMP). Het SMP is een tienjarig plan voor een gemeente met als doel de biodiversiteit te versterken. De gemeente voert het ecologisch onderzoek uit, waardoor woningeigenaren dit niet meer zelf hoeven te doen. Vervolgens wordt in een database opgenomen welke dieren er in de woning leven. De isolerende partijen moeten vervolgens de juiste maatregels treffen zodat de dieren veilig kunnen vertrekken en een nieuw onderkomen kunnen vinden.
Status
De ministeries BZK en LNV hebben een implementatieplan uitgewerkt voor de landelijke uitrol van de SMP-werkwijze. MMT en de provincie Utrecht / IPO hebben de Taskforce Natuurinclusief Isoleren ingericht voor zaken die voor komend jaar opgepakt moeten worden. In de taskforce zitten alle stakeholders aan tafel op een zo rimpelloos mogelijke transitie naar de nieuwe werkwijze te realiseren.
Voor meer informatie hierover kun je contact opnemen met onze themahouder Serena Scholte.
week 36, 2023: Biobased isolatiematerialen
Biobased isolatiematerialen kunnen de milieu-impact van verduurzamingsconcepten fors verlagen. Toch zijn de toepassingsmogelijkheden vaak nog onvoldoende bekend bij uitvoerende bedrijven en opdrachtgevers. Bovendien lukt het vaak nog niet om met biobased materialen te isoleren op vochtige plekken.
Oplossingsrichting
✅ Ontwikkelen van een objectieve database over de producteigenschappen van de meest bruikbare biobased isolatiematerialen. Denk aan milieu-impact, isolatiewaardes en toepassingsmogelijkheden.
✅ Onderzoek naar biobased na-isolatiematerialen die geschikt (gemaakt) zijn voor gebruik onder vochtige omstandigheden.
✅ Vanuit het programma Building Balance wordt er gewerkt aan het opzetten van productstromen. Enkele bedrijven binnen de Isolatiecoalitie zijn al in zo’n keten actief. We stemmen onze activiteiten af om dubbelingen te voorkomen en waar mogelijk elkaar te versterken.
✅ Opdrachtgevers dienen de milieuprestatie van de materialen mee te nemen in hun uitvraag. De Isolatiecoalitie gaat namens de uitvoerende partijen een eerste agenda uitwerken om hierover in gesprek te kunnen met opdrachtgevers, zoals woningbouwcorporaties en gemeentes.
Status
Samen met TKI Urban Energy verkennen we de diverse oplossingsrichtingen. Bij de database en de biobased na-isolatiematerialen zoeken we er een subsidiepot bij voor uitwerking van het een en ander.
Voor meer informatie hierover kun je contact opnemen met onze themahouder Henry Kasper en/of Guus Mulder van TKI Urban Energy.
week 26, 2023: Het laagspanningsnet voldoet niet aan de huidige en toekomstige energievraag
Ons bestaande laagspanningsnetwerk kan onmogelijk aan onze toekomstige energievragen voldoen. Zo moeten we volgens het Klimaatakkoord in 2030 maar liefst 1,7 miljoen openbare laadpalen hebben. Stappen we met zijn allen in hoog tempo over op de hybride en all eletric warmtepomp. En is ook de druk op het elektranet door het uitfaseren van het gasnetwerk enorm. Daarom moeten we het laagspanningsnetwerk snel en grootschalig vervangen en verzwaren.
Oplossingsrichting
✅ Landelijk beeld creëren wat de meest efficiënte samenwerkingsvorm is;
✅ Actief kopiëren van werkwijze naar andere gebieden.
Status
Er zijn diverse (regionale) initiatieven waar we steeds vaker en intensiever samenwerken met netwerkbedrijven, aannemers en omgeving. Als we zien dat we significant meer productie en snelheid maken, kopiëren we deze initiateven actief naar andere gebieden. Enkele succesfactoren komen uit de Wijkgerichte Aanpak van Enexis Groep en de Productiestraat Laagspanning van Alliander.
Voorbeelden hiervan zijn:
✅ de inzet van samengestelde bouwteams;
✅ veel vertrouwen in elkaar en weinig controles;
✅ actief betrekken van de gemeente en omgeving. We laten ons hierbij ook inspireren door de uitrol van de glasvezel.
Voor meer informatie hierover kun je contact opnemen met onze themahouder Christiaan Oosterhof.
week 22, 2023: Werkzoekenden weten vaak niet welke mogelijkheden er zijn in de energietransitie
Werkzoekenden die overwegen in de energietransitie te werken, weten vaak niet welke mogelijkheden er zijn. Dat maakt de kans minder groot dat ze daadwerkelijk aan het werk gaan in een van de sectoren.
Oplossingsrichting
1) Overzicht van beroepen die nodig zijn voor de energietransitie;
2) Een gezamenlijke campagne of een platform voor werken in de energietransitie;
3) Inzicht in regionale instroomroutes en loopbaanpaden naar banen in de energietransitie.
Status
1) Het UWV en SBB hebben met onze input de publicatie ‘Klimaatbanen in de Gebouwde Omgeving’ & ‘Klimaatbanen in het energiesysteem’ gecreëerd. Deze wordt verspreid onder arbeidsmarktcoaches van verschillende organisaties. Je kunt de publicatie vinden bij Tools & Tips op onze website.
2) Techniek Nederland, Bouwend Nederland, FME, WENB en de Koninklijke Metaalunie werken aan het project ‘De Gouden Poort’. Dit is een gezamenlijk platform en infrastructuur voor alle technische sectoren waar de energietransitie ook een plek krijgt.
3) Er wordt door MMT en de LLO-desk Zuid-Holland gewerkt aan regionale instroomroutes en loopbaanpaden voor de energietransitie.
Voor meer informatie hierover kun je contact opnemen met onze themahouder Zeb Bergsma.
week 18, 2023: Bij het plaatsen van laadpalen zijn de rollen van de verschillende partijen onduidelijk
Een groot gedeelte van de nieuwe laadpalen voor elektrische vervoer komt in de openbare ruimte en moet dus worden aangesloten op het stroomnet. Dit zorgt voor veel meer werk terwijl er een groot tekort aan vakmensen is. Daarom is het noodzakelijk om het plaatsen van de laadpalen efficiënter en sneller uit te voeren, zodat er met de weinige mensen meer geplaats kunnen worden.
Oplossingsrichting
Op dit moment zijn de netbeheerders verantwoordelijk voor de aansluiting in de ondergrond waarop de laadpaal gemonteerd moet worden. Dit doen ze met eigen aannemers. Vervolgens plaatsen de aannemers van Charge Point Operators (CPO’s) de laadpalen. Dit maakt dat de totale plaatsing van een laadpaal in twee aparte arbeidsgangen wordt uitgevoerd.
In de nieuwe situatie zetten de CPO’s de aannemers direct in. Die kunnen dan in één arbeidsgang zowel de ondergrondse aansluiting als de plaatsing van de laadpaal realiseren. Dit levert een besparing van 40% aan doorlooptijd en capaciteit op. Hier is een erkenningsregeling voor nodig die faciliteert dat de aannemer het werk voor een derde partij zonder tussenkomst van de netbeheerder kan uitvoeren. Binnen deze erkenningsregeling is bepaald aan welke eisen (kwaliteit en veiligheid) aannemers moeten voldoen.
Status
MMT heeft samen met ElaadNL, Mijnaansluiting.nl en de netbeheerders Enexis, Liander en Stedin de werkgroep ‘Netbeheerders Operationeel Overleg Laadinfra’ opgezet. Het uitvoeren van het werk in één arbeidsgang middels de erkenningsregelingen is een van de acties die deze werkgroep heeft opgepakt. De ambitie is dat deze manier van werken eind 2023 is geïmplanteerd.
Voor meer informatie hierover kun je contact opnemen met onze themahouder Naïma Kassem.
week 14, 2023: Het is lastig voor ‘fixers’ om door te stromen in de energietransitie
De FIXbrigade Nederland is bezig met het coördineren en aanjagen van initiatieven. Hierbij worden ‘Fixers’ geworven en opgeleid voor het uitvoeren van basis isolatiewerkzaamheden. Er wordt hierbij echter geen aandacht besteed aan de doorstroom naar de arbeidsmarkt, terwijl deze behoefte er wel is.
Oplossingsrichting
Om de doorstroom naar de arbeidsmarkt te stimuleren, moeten de FIXbrigades samen met relevante technische sectoren doorstroompaden ontwikkelen. Dat houdt in dat Fixers zicht krijgen op de mogelijkheden en benodigdheden om door te stromen. Zo kan een Fixer bijvoorbeeld na een korte opleiding aan de slag bij een na-isolatiebedrijf in de regio.
Status
MMT heeft samen met de FIXbrigade Nederland, het UWV , Wij Techniek, het BuurtKlusBedrijf, KombiSOL, de MBO Raad, ISSO en de gemeente Rotterdam een werkgroep geformeerd en een actieagenda opgesteld om mensen die als Fixers werken te faciliteren wanneer zij een overstap willen maken naar een (duurzame) baan in de energietransitie.
Voor meer informatie hierover kun je contact opnemen met onze themahouder Zeb Bergsma.
week 10, 2023: Er gaat capaciteit verloren door meerdere schouwen op locatie
Zowel in de voorbereiding als in de uitvoering brengen partijen zoals de infrabouwer, installateur en netbeheerder de staat van een woning in kaart. Dit heet schouwen. De data die partijen verzamelen worden onderling nauwelijks uitgewisseld. Gevolg is dubbelingen in het werk en onnodige overlast voor bewoners.
Oplossingsrichting
De ideaalsituatie is dat er geen dubbele werkzaamheden zitten in de uitvoerende keten, zodat er meer capaciteit vrijkomt om ander werk uit te voeren. In de afgelopen maanden hebben we in kaart gebracht welke oplossingsrichtingen er zijn om het proces van schouwen efficiënter in te richten:
• Beter samenwerken in de keten om werkzaamheden te ontdubbelen.
• Het gebruik van de Complexverkenner promoten onder bijvoorbeeld woningbouwcorporaties. De Complexverkenner biedt direct zicht op een lijst integrale prestaties op basis van een groot aantal parameters over een wooncomplex door de woning, de gebruiksgegevens, het klimaat en alle veelvoorkomende renovatiemaatregelen gedetailleerd door te rekenen.
• Digitaal schouwen. Dat wordt onder andere door de HeatTransformers gedaan. We zouden moeten uitzoeken of deze methode opschaalbaar is voor andere partijen.
• Verkennen in hoeverre uitvoerende partijen business kunnen ontwikkelen met behulp van digitale modellen.
• Bij digitale oplossingen krijg je te maken met de AVG omdat de status van de duurzaamheid van een huis persoonsgebonden is. Een oplossing zou kunnen zijn dat deze van elkaar worden losgekoppeld.
Voor meer informatie hierover kun je contact opnemen met onze themahouder Serena Scholte.
week 6, 2023: ‘Nieuw’ isolatieproduct: vacuümglas
Vacuümglas is een relatief nieuw isolatieproduct. Het heeft hoge isolatiewaarde, is licht en eenvoudig te plaatsen waardoor het nieuwe mogelijkheden biedt om slecht geïsoleerde woningen te verduurzamen. Opschaling wordt echter vertraagd door lage beschikbaarheid, een hoge prijs en een paar technische issues.
Oplossingsrichting
Het is interessant om te verkennen of vacuümglas de verduurzaming van woningen met slechte energielabels kan vereenvoudigen. Het gaat dan om bepaalde veel voorkomende woningtypes van bijvoorbeeld woningcorporaties. Daarmee slaan we twee vliegen in één klap: we verduurzamen sneller de ‘moeilijke woningen’ en vergroten tegelijkertijd de markt voor vacuümglas, waardoor de productie ervan goedkoper wordt.
Daarbij willen we ook de mogelijkheden verkennen om het product verder te verbeteren waardoor het in grotere mate geproduceerd kan worden.
Voor meer verdieping op het onderwerp kun je het dubbelinterview lezen dat onze themahouder Technologische Innovatie Henry Kasper had met Francesco van Ooyen, directeur van Glashandel van Ooyen. Mocht je daarna nog meer informatie willen hebben hierover, kun je contact opnemen met Henry.
week 2, 2023: Verspreiden van nieuwe opleidingen gaat niet vanzelf
Er worden verschillende nieuwe opleidingen ontwikkeld voor de energietransitie in de gebouwde omgeving. Het automatisch verspreiden ervan blijkt echter lastig. Een opleiding moet namelijk worden aangeboden om mensen in te kunnen laten stromen, maar er moet ook instroom zijn om de opleiding aan te kunnen bieden.
Oplossingsrichting
Door bedrijven, praktijkwerkplaatsen, onderwijsinstellingen en werkzoekenden met elkaar te verbinden in een bepaalde regio, kan dit probleem mogelijk worden omzeild.
Status
MMT is betrokken bij de verspreiding van twee ontwikkelde opleidingen (mbo-certificaat ‘Monteur Aansluitingen’ en mbo-certificaat ‘Componenten duurzame energie techniek). Door deze trajecten te ondersteunen leren we meer over hoe dit werkt en wat hier voor nodig is. Het doel is om deze opleidingen op meerdere plekken in Nederland aan te bieden. Zo kunnen mensen die in de energietransitie aan de slag willen, worden opgeleid in de buurt van waar ze wonen en/of werken.
Voor meer informatie hierover kun je contact opnemen met onze themahouder Meer Technici Zeb Bergsma.
Check ook onze factsheet mbo-certificaat monteur aansluitingen laagspanning.
week 50, 2022: Lange doorlooptijd vergunningenproces
Bij vergunningaanvragen voor uitvoerende werkzaamheden moeten gemeentes diverse partijen consulteren over de haalbaarheid onder en boven de grond. Mede door de drukte in de ondergrond en de capaciteitstekorten bij gemeentes is dit een complexe opgave die voor vertraging in de uitvoering zorgt.
Oplossingsrichting
Met de stakeholders wordt in kaart gebracht hoe het proces van vergunningen verstekken verloopt en waar optimalisaties kunnen plaatsvinden. Een mogelijke de oplossing is een digitaal loket waarin de stakeholders de aanvragen doen en statusupdates kunnen checken. De optimale situatie is wanneer partijen, die betrokken zijn bij de verstrekking, samenwerken als een team met een gedeelde doelstelling.
In het eerste kwartaal van 2023 wordt een sessie georganiseerd samen met de netbeheerders, gemeentes en uitvoerende partijen om dit proces te optimaliseren.
Voor meer informatie hierover kun je contact opnemen met onze themahouder Ketensamenwerking Serena Scholte
week 46, 2022: Installatie (hybride) warmtepomp kost teveel tijd
Het installeren van een (hybride) warmtepomp kost tot 32 uur, terwijl dat bij een standaard cv-ketel gemiddeld 8 uur kost. Tot 2030 willen we 1,2 miljoen hybride warmtepompen aansluiten, hierdoor zijn te weinig vakmensen beschikbaar.
Oplossingsrichting
Als we het installeren van een (hybride) warmtepomp versnellen kunnen we met de beschikbare mensen meer hybride warmtepompen installeren. Met een coalitie van installateurs (Team Duurzaam Installeren) kijken we naar de verschillende mogelijkheden om te versnellen. Welke leerpunten zijn er en waar vinden we oplossingen? We brengen de grootste tijdvreters bij het installeren van de hybride warmtepomp in kaart en werken aan oplossingen. Daarbij zoeken we niet alleen naar technologische oplossingen maar ook nadrukkelijk naar organisatorische of logistieke vraagstukken waarlangs we kunnen versnellen.
Voor meer verdieping op het onderwerp kun je het dubbelinterview lezen dat onze themahouder Technologische Innovatie Henry Kasper had met Pieter van der Hauw, manager B2B bij Feenstra. Mocht je daarna nog meer informatie willen hebben hierover, kun je contact opnemen met Henry.
week 41, 2022: Leerwerktrajecten statushouders
Statushouders bieden veel potentie om als vakmensen in de energietransitie te kunnen werken. Het opschalen van leerwerktrajecten met deze doelgroep is helaas complex. Dat komt onder andere omdat het contact met hen via verschillende gemeenten loopt, waardoor werven weinig oplevert. Ook verschillen in (vak)taal en cultuur zorgen voor uiteenlopende issues.
Oplossingsrichting
Er wordt gekeken naar waar een gezamenlijke aanpak kan helpen bij het opschalen van leerwerktrajecten. Zo kan er bijvoorbeeld gezamenlijk geworven worden, waardoor het bereiken van statushouders effectiever wordt voor alle partijen.
Daarnaast kan ook het gezamenlijk (voor)opleiden van statushouders van meerwaarde zijn. Een voorschakeltraject met taal- en cultuurles, persoonlijke begeleiding, en beroepsoriëntatie is hier een voorbeeld van. Kandidaten kunnen vervolgens doorstromen naar een leerwerkplek bij een werkgever, waar ze het vakmanschap verder kunnen leren.
Omdat mkb-bedrijven niet altijd een HR medewerker hebben die zich bezig kunnen houden met ondersteuning bij sociale- en maatschappelijke begeleiding, kan gezamenlijke ondersteuning op dit gebied ook soelaas bieden. Voor meer informatie hierover kun je contact opnemen met onze themahouder Meer Technici Zeb Bergsma.
week 37, 2022: Het ontbreekt aan lerend vermogen in en over wijken
Het leren van projecten in en over wijken is op veel plekken niet geborgd. Dat betekent dat geleerde lessen niet gedeeld worden met andere wijken en het wiel steeds opnieuw moet worden uitgevonden. Dit zorgt voor fouten die voorkomen hadden kunnen worden, vertraging in de uitvoering, frustratie over gemiste kansen en onnodige kosten.
Oplossingsrichting
We ontwikkelden de online leeromgeving Plankgasvrij waar projectteams die betrokken zijn bij de energietransitie leerpunten kunnen ophalen en delen. Oplossingen worden met deze tool makkelijk beschikbaar gesteld aan opvolgende wijken. Voor meer informatie hierover kun je contact opnemen met onze themahouder Ketensamenwerking Serena Scholte.
week 33, 2022: Vraaggestuurd innoveren
Er wordt vaak nog onvoldoende vraaggestuurd geïnnoveerd in de energietransitie. Dus: innovaties die de meeste impact hebben op het versnellen van de energietransitie in de gebouwde omgeving.
Vraaggestuurd innoveren betekent bekijken welke technologieën we veel gaan gebruiken voor versnelling. Een voorbeeld is de hybride waterpomp. Door met uitvoerende partijen in gesprek te gaan over welke leerpunten en hefbomen zij tegenkomen in het werken met deze technologieën, proberen we erachter te komen hoe we het beste kunnen opschalen.
Oplossingsrichting
Voor deze manier van werken is een coalitie opgezet van bedrijven uit de installatiebranche. En op dit moment zijn we ook zo’n coalitie van bedrijven aan het opbouwen in de isolatiebranche. Samen met deze coalities hopen we, naast de ontwikkeling van vraaggestuurd innoveren, ook andere leerpunten op te pakken en op te schalen. Voor meer informatie hierover kun je contact opnemen met Henry Kasper.
