Ontwikkelingen op het leerpunt ‘De Wet natuurbescherming vertraagt uitvoerbaarheid van verduurzaming’
In augustus 2023 deed de Raad van State een uitspraak die de particuliere isolatiemarkt aanzienlijk vertraagde. De uitspraak legde de nadruk op de zorgplicht van gebouwbezitters om vleermuisverblijven te beschermen tijdens isolatiewerkzaamheden. Dit maakte een al complexe en kostbare opgave, die al lastig uitvoerbaar was, nog ingewikkelder.
Om de verduurzaming weer op gang te brengen, hebben diverse partijen hard gewerkt om een landelijke werkwijze voor natuurinclusief isoleren te ontwikkelen. Het uiteindelijke doel is dat alle gemeenten een Soortenmanagementplan (SMP) opstellen. Dit plan geeft inzicht in waar isolatiewerkzaamheden kunnen plaatsvinden en welke maatregelen moeten worden genomen om natuur, zoals vleermuisverblijven, te beschermen. Door deze aanpak kunnen isolatieprojecten op een verantwoorde manier doorgaan.
Werkzaamheden volgens de natuurkalender
Hoewel het SMP op lange termijn veel voordelen kan bieden, zijn er verschillende knelpunten die de uitvoering vertragen. Een groot obstakel is het tekort aan ecologen, die noodzakelijk zijn voor het opstellen van de SMP’s. Ook is het werken met de natuurkalender voor een deel van de bedrijven ingewikkeld. Dit schema bepaalt wanneer bepaalde isolatiewerkzaamheden wel of niet uitgevoerd mogen worden doordat het rekening houdt met broedseizoenen en winterrust. Dit vereist extra planning en ecologische kennis.
Om de verduurzaming van de particuliere isolatiemarkt te versnellen, heeft de overheid een overgangsregeling ingevoerd, genaamd de Landelijke Aanpak. Deze regeling maakt het mogelijk om de isolatiewerkzaamheden op een verantwoorde manier door te zetten ondanks de ecologische uitdagingen (voor meer informatie hierover, check de website van natuurvriendelijk isoleren). Hierdoor zijn inmiddels ruim duizend woningen geïsoleerd, maar om de klimaatdoelstellingen te behalen is er nog veel meer nodig.
Innovaties en opleiding
Daarom wordt er actief gezocht naar manieren om woningen te isoleren die 100% zeker vrij zijn van vleermuizen. Innovaties zoals environmental DNA (eDNA) technologie bieden hier mogelijk een oplossing. Deze technologie maakt het mogelijk om de aanwezigheid van beschermde soorten, zoals vleermuizen, op een efficiënte manier vast te stellen door middel van DNA-sporen die deze dieren in hun omgeving achterlaten.
Er is optimisme onder de betrokken partijen dat deze methode een belangrijke bijdrage kan leveren aan zowel het versnellen van isolatiewerkzaamheden als het verrijken van de SMP’s en de soortenbescherming. In de komende weken zullen de ministeries van VRO en LVVN een proces uitwerken waarin stakeholders samenwerken aan de openstaande vraagstukken. Een andere innovatie die hierin een belangrijke rol kan spelen is de BatTracker, een robot die helpt bij het waarnemen van vleermuizen.
Tot slot start er in 2025 een nieuwe leergang voor ‘junior veldonderzoeker gebouwgebonden soorten’. Deze opleiding, opgezet door De Buitenacademie, de Zoogdiervereniging en Yuverta, is bedoeld om het tekort aan ecologen op te lossen.
Wil je meer weten hierover? Neem dan contact op met themahouder Serena Scholte
